بررسی کوپرولوژیک فاسیولوزیس نشخوارکنندگان در استان آذربایجانشرقی طی سال

Transcription

1 دوره 1 شماره پیاپی 3 تابستان 31 آسیبشناسی درمانگاهی دامپزشکی بررسی کوپرولوژیک فاسیولوزیس نشخوارکنندگان در استان آذربایجانشرقی طی سال عباس ایمانی باران 3* حبیب چراغی سرای - استادیار انگلشناسی گروه پاتوبیولوژی دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه تبریز تبریز ایران. دانشجوی کارشناسی ارشد انگلشناسی دامپزشکی گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز تبریز ایران. * نویسنده مسئول مکاتبات: a.imani@tabrizu.ac.ir )دریافت مقاله: 39/3/1 پذیرش نهایی: 31/9/1( - چکیده فاسیولوزیس یکی از بیماریهای مشترک انسان و دامها است که آسیبهای بهداشتی و ضررهای اقتصادی زیادی در منااق متتفا دنیا و همچنین ایران به وجود میآورد. فاسیوال هپاتیکا و فاسیوال ژیگانتیکا از عوامل شناخته شدۀ فاسیولوزیس هساتند. باا توجاه باه اهمیت بهداشتی و اقتصادی فاسیولوزیس و همچنین در دسترس نبودن بررسی صحرایی این بیماری در نشاتوارکننداان زنادۀ اساتان آذربایجانشرقی مطالعۀ حاضر به عنوان اولین مطالعه برای تعیین وضعیت فاسیولوزیس در نشتوارکننداان زندۀ مناق متتف اساتان بر اساس روش کوپرولوژیک انجام ارفت. برای این منظور تعداد 1 نمونۀ مدفوع نشتوارکننداان )7 نمونه اوسفندی و 31 نمونه ااوی( جمع آوری شده و با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار ارفتند. از این تعداد نمونۀ اوسفندی )3/7 درصد( و 1 نمونۀ ااوی )/33 درصد( دارای تتم فاسیوال بودند. مجموعا تعداد نمونۀ مدفوع )3/37 درصد( آلودای به تتم فاسیوال را نشان دادند. از نظر جغرافیایی بیشترین درصد آلودای در جمعیت ااوها و اوسفندها مربوط به مناق شمالی استان به ترتیب / درصد و 3/ درصد بودند. از نظر سنی در ااوها میزان آلودای در اروه سنی زیر سال 3/7 درصد )/13( و باالی ساال /7 درصاد )/3( مشاهده شدند در حالی که در اوسفندها میزان آلودای در اروه سنی زیر سال /37 درصاد )/93( و بااالی ساال /9 درصد )/73( مشاهده شدند. نتایج مطالعۀ حاضر نشان داد که فاسیولوزیس در بین دامهاا در منااق ماورد مطالعاۀ اساتان آذربایجانشرقی وجود دارد. بنابراین بررسیهای بیشتر برای کش انگفی مؤثر برای پیشگیری از فاسیولوزیس ضروری به نظر میرسند. کلید واژهها: فاسیولوزیس کوپرولوژیک نشتوارکننداان آذربایجانشرقی. زوایای پنهان از منظر عفمی و درمان منظم دامها با داروهای ضاد 13

2 بررسی کوپرولوژیک فاسیولوزیس نشخوارکنندگان در... مقدمه فاسیولوزیس یکی زز همی تییی ییایا هیا هشتیک یی زنسان و دزم زست ه یه لحاظ زقتصیاد و ه یه لحیاظ یمازتیت وایوه زیاهم زهاییت ییود و توسط تیهاتودها کبا گونههیا فاسیو ژیگانتیکا زیجاد ه ییاا فاسییو هااتیکیا و تود. زز نظی جغیزفیای زیی دز ز پیزکناگ جمان یود و زکثییز د نیوزز هعتال نیاهگیهسیی و تا زاود د قساتها هیتفی نوزز گیهسیی دیا ه تود و طیف وسیع زز دزمهیا زهل )یهویژ گاو گاوهیش و گوسفنا( دز ز یه زی ییاا ه زهینۀ زیتال هستنا و د صو ت ییوز یاوث خسا زت زقتصاد قایل توجم د صینعت دزهاییو زساسا زز طییق کاهش وزن تیی پش ناهنجیا تیا هیا کیه یا و و زذف کل یا جمه کباها آلود ییه وقیو پیوناد 1( al.,.)sarkari et یك هشکل هم تیو فاسیولوزیس زیوزن دزهامتک فاسییولوزیس گیاو هختلف صو ت گیفته د یود یهطو ه هیمیانها دو سا. تیو زییزن هاوز د هو د توجه یود و گوسیفنا زییزن دز ز یه ونوزن زست. هیمزن د هطالعیات زختالفات فیزوزن که تیو آن تا د صا د ییخ نوزز فاسیولوزیس ییه ویوزهل هثیل زضیو عباس ایمانی باران و حبیب چراغی سرای نمای زلمونها هیمیان وزسط تیزیط آب و هوزی تغییی هکان دزمها نقایص د هان تغییییزت د فعالیتها کشاو ز هیتبط یا تغییی آب و هیوز )هاننیا ها طو ن چیز( یا هقی زت هحیط )هحافظیت زز تا بها( و د جوزه زنسان یه وادزت غذزی دز د. یهطو کل زتکال فاسیولوزیس د گاو یکسیان نای هیزت آلودگ یاتینا. د و هناطق چیز یسیتگ گوسفنا یم و گوسیفنا و ییم ییزسی دزم و هیمزن و ود هتاسیکی یه یان زیوزنات ییاا زاد و هیمه ه ززی یه سه تکل زیاد تحیت و د گیاو ییشیتی ییه تیکل هیمه دییا تود ( et Mahami-Oskouei et al., 11; Masoud.)al., 3; Gordon et al., 1 طبق هاز ک هوجود فاسییولوزیس هی زکنیون یهونوزن یك ییاا هشتیک هنتقلۀ غذزی ییشتی نقیا 1(. زز زی ز یک زز هم کیید دنییا تیناخته هی و سازهان یمازتت جمان تیی ییاا زسیت کیه هسیتلمم توجیه ییی و نوظمیو د تیود ( al., Shahzad et زیی ییایا ها زنگل زنسان طبقهینیا زلاللی هی یاتیا )13 al.,.)abou Elhakam et د زیییزن نییم وقیو ها وسیی زپیاه فاسییولوزیس زنسیان د سیالهیا 631 و 631 د زستان گیالن 6( al., )Ashrafi et و زخییز د زستان کیهانشا )زسین و هاکیا زن 616( گمز ش تا زست. یناییزی هطالعۀ زپیاهیولوژیک ییز فاسیولوزیس زنسان و زییوزن د کشیو ها د زیال توسعه هاننا زییزن دز ز زهایت یا ی کشاو ز زست. زستان آذ یایجانتیق ییه لحیاظ فعالییتهیا و دزهایو کشو یهتاا ه تیزیط آب و هوزی یک زز قط دز و پیو ش زنوز دزمها زهل هم دزهایو ها آیا و یا توجه یه هوقعیت جغیزفیای و هطلوب و هیزت نسیبتا غنی نگیه- )یهویژ گوسیفنا( زز دیییاز د زی زستان پمناو یه خوی صیو ت هی )ول پو و هاکا زن 649(. زز هنظی دزهامتیک وسیع زز ییاا گییید طییف ها دزه زهونوز و نوظمو که تیا ییه زال د دنیا و زییزن تناخته تا زنا زز گذتتههیا دو تا یه زهیوز ک و ییش د زی زستان نیم وجود دزتتهزنیا. یکی زز همی تییی و زییانییا تیی زیی ییایا هیا فاسیولوزیس ه یاتا که د زال زاضی نیم د دزمهیا 1

3 دوره 1 شماره پیاپی 3 تابستان 31 آسیبشناسی درمانگاهی دامپزشکی غی جایگیا ییا تیود. ولی زی زستان هشاها هی یه لحیاظ دز ز ییودن د زستان آذ یایجانتیق دزهایو أس نشخوز کنناۀ یم گ و ییش زز / زاود 99 همز هیلییون أس نشیخوز کنناۀ کوچیك زز ییك طییف و فاسیییولوزیس زز طیییف دیگییی یییا زهایییت ییاییا وسی هنای ولا هشخص تا کیه هطالعیات جستجو نقطیه زز زیی د هیی ز تبا یا زی ییاا د خو د زستان صو ت نگیفته زست و ززیانا هعیاود هطالعیات زز زیث تعیی گونۀ زتکال یالغ یا تیو آنما د دزمها کشتا تا د کشتا گا صنعت تبییم زنجام تا زنیا. ییا و زقتصیاد ییایا یمازتیت زهاییت ییه توجیه و تییو ییایا د فاسییولوزیس تناقضیات هطیی زضو گونهها دخیل هطالعۀ زاضی ییه ونیوزن زولیی فاسیییولوزیس د وضییعیت هطالعییه ییییز تعیییی ییی زسیاس نشخوز کنناگان زناۀ زستان آذ یایجانتییق ود نتیای وش کوپیولوژیك زنجام گیفت. زنتظا هی کنتییل و یییز جمت ییناهه ییم تحقیق یتوزنا د زی هیو د فاسیولوزیس د زی زستان و د کشو پیشگیی گیید. قیز زستفاد زز زسیتان هطالعه زیتیاز هنیاطق مواد و روشها ییز زنجام زی زنتخاب تیانا زنجام ناونهییدز آذ یایجانتیق ییز 646 تییا آخییی و د هیزلییۀ یعییا زز زول آیییان هییا 649 یا هیزجعه ییه هنیاطق تعییی تیا ز دیبمشت ها تعازد ناونهها هو د نیاز زز هی کانون یه طو تصیادف و هستقیاا زز زست ودۀ دزمهیا ییا زسیتفاد زز دسیتکش گیدیانیا )جیاول آو جای تکس آغشته یه پا زفی هیا تیا دزخیل قیوط آو (. ناونیههیا جای پالستیک هخصوص قییز دزد تیانا و زطالویات زم )زساه هناطق ناونهییدز هوقعیت جغیزفیای نو دزم س دزم و زهان ناونیهیییدز ) هنیاطق و ییچسی ظیوف و دفتی ثبت زطالوات یاددزتت تانا و ناونههیا د کاتییی ییازۀ زهیان ییه آزهایشیگا زنگیلتناسی دزنشکاۀ دزهامتک دزنشگا تبییم هنتقل تیانا. پیس زز هیزلۀ ناونهییدز ییز آزهایش ناونهها زز نظی وجود تخی وش تناو سیاز کلیتیون-لیی ییا زسیتفاد زز هحلول کلیو و و ناك زتبا و /6( )چگیال ناونهها زنجام گیدیا )زساله و نجبی یمیاد 616( و هشاهاۀ زت یك واد تخی فاسییو هثبیت د نظیی گیفته تیا. د زیی یی سی د هجایو تعیازد ناونییه هییافو نشییخوز کنناگان )تییاهل 31 ناونییۀ گوسیفنا و 6 ناونیۀ گیاو ) هیو د هطالعیه قییز گیفتنا. یافتهها نتای یی س هیکیوسکوپ ناونیههیا هیافو نشیان دزد کیه زز 6 ناونیه هیافو گیاو و زز 31 ناونه هافو گوسفنا یه تیتیی )9/6 د صیا( و )6/91 3 د صا( ناونیه زز نظیی دزتیت تخی فاسییو آلود یودنا. د هجاو تعازد 3 ناونیۀ هیافو )6/1 د صا( آلودگ یه تخ فاسیو ز نشان دزدنیا )جیاول.) یهطو کل زز نتای یی س هیکیوسیکوپ 6 ناونۀ هافو گاو د هناطق هختلیف زسیتان آذ یایجیان- تیق هشخص تا که یی زساس پیزکناگ جغیزفیای زز 9 ناونۀ زخذ تا زز هنیاطق تیاال زسیتان 3 هیو د )3/9 د صا( زز 9 ناونۀ زخذ تا زز هنیاطق جنیوی

4 بررسی کوپرولوژیک فاسیولوزیس نشخوارکنندگان در... عباس ایمانی باران و حبیب چراغی سرای هو د )9/11 د صا( و زز 6 ناونۀ زخذ تا زز هناطق هیکم هو د )6/6 د صا( آلیود ییه تخی فاسییو یودنا ول زز 6 ناونۀ زخذ تا زز هناطق تیق و نییم زز 6 ناونۀ زخذ تا زز هنیاطق غییی زسیتان آلیودگ هشاها نشا. هاان طیو ییشتیی آلودگ کیه نتیای نشیان هی دهنیا ها د جاعیت گاوزن یهتیتی هییو یه هناطق تاال جنوی و هیکم زستان ه سین زز هجایو یا 6 ناونهییدز د سطح زستان سیال و سال س دزتتنا. یای تیتیی هناطق تاال 4 یاتنا. زز نظیی أس گیاو زنتخیابتیا یییز أس )9/6 د صیا( أس )9/3 د صیا( کاتیی زز أس زیی سیال و سال س دزتتنا کیه زز زیی تعیازد 6 کیه زز 9 أس گیاو د أس ییا أس گیاو )/1 د صا( زیی سال و 9 سال آلود یودنا. زز 9 3 جنوی )34/41 د صا( یا أس گاو )3/3 د صیا( ییا أس گاو هیییو ییه هنیاطق أس )64/ د صا( زیی سال و أس سال یودنا که زز زیی تعیازد أس )3/ د صا( زز گیو سن زیی سیال و )9 د صا( زز گیو سن یا سال آلیودگ دزدنا. زز 6 تعیازد 9 آلودگ یودنا و 3 أس ز نشیان أس گاو هییو یه هنیاطق هیکیم زسیتان أس )9/3 د صیا( زییی سیال و ییاون أس )9/19 د صا( یا سیال و تنما هو د )/11 د صیا( آلیود ییود. د هجایو د صا کل آلیودگ د گییو سین زییی سیال 6/1 د صیا )9/( و ییا هشاها تانا )ناودز سیال 9/1 د صیا )3/( و جاول ( نمودار 1- توزیع گاوهای نمونهبرداری شده و فراوانی آلودگی به فاسیوال برحسب گروه سنی و مناطق مختلف استان آذربایجانشرقی

5 دوره 1 شماره پیاپی 3 تابستان 31 آسیبشناسی درمانگاهی دامپزشکی ه چنی نتای یی س هیکیوسیکوپ ناونیههیا هافو گوسفنا نشان دزد که زز هجایو 31 ناونیه هافو زخذ تا زز کیل زسیتان ییه تیتیی 33 ناونیه )6/6 د صا( هییو یه هنیاطق تیاال ییا 6 هیو د )/ د صا( آلود 16 ناونه )/3 د صا( هییو یه هناطق جنوی یا 3 هیو د آلیود )6/1 د صیا( 94 ناونه )3/ د صا( هیییو ییه هنیاطق هیکیم ییا 4 هو د آلود )/16 د صا( 34 ناونیه )/9 د صیا( هییو یه هناطق تیق یا هو د آلود )/3 د صا( و 66 ناونه )4/1 د صا( هییو یه هناطق غیی یا 3 هو د آلود )9/6 د صا( هبتال یه فاسییولوزیس یودنیا. زز نظی سین زز هجایو 31 أس گوسیفنا زنتخیاب تیا یییز ناونیهیییدز د سیطح زسیتان 1 أس )9/3 د صییا( یییا سییال و 4 أس )9/96 کیه زز د صا( زیی سیال سی دزتیتنا. ییای تیتیی 33 أس گوسفنا )6/6 د صیا( د هنیاطق هجاو 6 أس )3/36 د صیا( زییی سیال ییا تیاال هو د )3/ د صا( آلودگ و أس )61/63 د صا( سیال ییا 1 هیو د )6/3 د صیا( آلیودگ زز ییا 16 أس گوسفنا )/3 د صیا( د هنیاطق هجاو 3 جنوی أس )6/ د صا( زیی سال ییا هیو د )/9 د صیا( آلیودگ و 1 ییا هجاو هیکم أس )39/91 د صیا( سیال ییا هیو د )9/9 د صیا( آلیودگ زز أس گوسفنا )3/ د صیا( د هنیاطق أس )/ د صا( زیی سال یا 1 هیو د )6/ د صییا( آلییودگ و 9 ییا هجاو تیق أس )94/4 د صییا( سیال ییا هیو د )/9 د صیا( آلیودگ زز آلودگ و أس گوسفنا )/9 د صیا( د هنیاطق أس )99/6 د صا( زیی سال یاون هیوز د أس )/13 د صا( یا هو د ) د صا( آلیودگ و د نماییت زز هجایو أس گوسیفنا )4/1 د صیا( د هنیاطق غییی سال ییا 66 4 أس )9/33 د صا( زییی سیال ییا هیو د )/ د صا( آلیودگ و 3 أس )9/66 د صیا( ییا سال یا 3 هو د )6/36 د صا( آلودگ ییا تخی فاسییو پیزکناگ دزتتنا. د هجاو د صیا کلی آلیودگ د گیو سن زیی سال 9/61 د صا )9/463( و یا سال /94 د صا )/19( هشاها تانا )جاول و (. ناودز

6 بررسی کوپرولوژیک فاسیولوزیس نشخوارکنندگان در... عباس ایمانی باران و حبیب چراغی سرای نمودار - توزیع گوسفندان نمونهبرداری شده و فراوانی آلودگی به فاسیوال برحسب گروه سنی و مناطق مختلف استان آذربایجانشرقی 9

7 دوره 1 شماره پیاپی 3 تابستان 31 آسیبشناسی درمانگاهی دامپزشکی جدول 1- تعداد نمونههای مدفوع گاو و گوسفند به تفکیک مناطق مختلف استان آذربایجانشرقی و فراوانی تخم فاسیوال بر حسب گروه سنی گوسفند گاو تعداد آلودگی بر حسب گروه سنی تعداد کل تعداد مدفوع بر حسب گروه سنی تعداد کل تعداد آلودگی بر حسب گروه سنی تعداد کل تعداد مدفوع بر حسب گروه سنی > آلودگی > مدفوع > آلودگی > تعداد محل کل نمونهبرداری مدفوع نیق 1 هو زنا خاا لو 9 زتتیبی 3 نودوز 3 خا وزنا گلآخو چیچکل 1 آ نق 6 همییان نظیکمییم 4 قی چا چکان کشکسیز 9 زدزهه جاول سا هم وه تیپ لیقوزن هیو یییق زییزنق زهنا مجموع 6 بحث و نتیجهگیری یا نگیاه کلی ییه هطالعیات وسیی و هسیتای فاسیولوزیس زیوزن د زییزن زز گذتتهها دو تیا ییه زهییوز چیه د سیطح هو فوهتیییك و چیه د سیطح هولکول هشخص ه تود که تایاه پیژوهشگییزن و زنگلتناسان که و جنبههیا هختلیف زیی ییایا هطالعه کید زنا یهطو واا توجه و تالش خیود ز ییی ناونیههیا کشیتا گاه هتایکیم نایود زنیا. ینیاییزی 1

8 بررسی کوپرولوژیک فاسیولوزیس نشخوارکنندگان در... های یی س که و ناونهها صحیزی صو ت گیفتیه یاتنا زتی د هطالعیۀ تییو فاسییولوزیس ییه وش کوپیولوژیك د دزمها زنا کاتی د دستیس هسیتنا و تایا د ییخ هناطق زصال وجود ناز نیا. ولی زهایت جمان فاسیولوزیس د دزمها زهلی یی سی غی عباس ایمانی باران و حبیب چراغی سرای - ها زنیاک د هیو د فاسییولوزیس زییوزن د زسیتان آذ یایجانتیق و صیفا د سطح کشیتا گاه )هحیاه زسکوی و هاکیا زن 64 Movassagh- Ghazani et al., ; Mahami Oskouei et al., 11; Shahbazi et al., 11; Garedaghi and Khakpour, 1( زنجام تا زنا. د هطالعۀ زاضی یی زساس آزهایش هافو کیه ییه ونیوزن زولیی هطالعیۀ تییو فاسییولوزیس د ییی نشیییخوز کنناگان زنیییاۀ هنیییاطق هختلیییف زسیییتان آذ یایجانتیق ه یاتا هیمزن تییو فاسییولوزیس د یی جاعیتها گیاو و گوسیفنا ییه تیتیی 9/6 د صییا و 6/91 د صییا هشییاها تییا. د یی سیی فاسیولوزیس دزمها تاال زییزن یه وش کوپیولوژیك 6 د صیا گوسیفنازن و 6/ د صیا گاوهیا هیو د آزهایش آلود یه تخی فاسییو یودنیا ( al., Eslami et 9(. زسین و هاکیا زن د سیال د یی سی تیو فاسییولیازیس د ییی گاوهیا زسیتان گییالن ییا زستفاد زز آزهایش هافو نشان دزدنا که د هجایو 6 د صا گاوها دز ز تخ فاسییو یودنیا ( et Hosseini.)al., 1 ه هقییاس وسیی سازل د ییا خیم چنی زی هحققان د هطالعۀ دیگی ییا تیی فاسییولوزیس زییوزن ز د هنیاطق )زسیتانهیا گییالن هازنیا زن و گلستان( هو د ز زیای قیز دزدنا و یافتهها آنما تییو فاسیییولوزیس ز د گوسییفنازن گیییالن هازنییا زن و گلستان یه تیتی و د گاوها گیالن هازنا زن و گلستان یه تیتی 6/ د صییا / د صییا و 6/ د صییا نشییان دزدنییا )1 al.,.)hosseini et هقیام و هاکیا زن د سیال 9 د یی سی فاسی یولیازیس زنسیان و زیی وزن د زستان هازنیا زن هییمزنهیا تییو د صا /9 د صیا و 3/6 ز یهتیتی ییز گاوها و گوسیفنازن زیی زسیتان گمز ش ناود زنیا )4 al.,.)moghadam et هایان- نشان ه که نتای طو دهنیا تییو فاسییولوزیس د یی جاعیت گاوها هناطق تاال زییزن یههیزت ییشتی زز تیو ییاا ه د یی گوسفنازن هاان هناطق ه یاتا. زگی چه زز نظی د صا تیو خیل هتفاوت هستنا ولی یافتهها هطالعۀ زاضی نیم یا نتای تاام هطالعیات فیوق د یا یودن هیمزن تیو گاوها هشایمت دز د. فاسیولوزیس د ییی جاعییت فاسیولوزیس یك آلودگ زنگل کاهال وزیسته یه تیزیط آب و هوزی زست. د هییان هتغییهیا هختلیف جو یا ش زیاد و طویت یا زثی تعییی کننیا ز ییی هییمزن تییو آلیودگ دز د )199 )Dalton, زیییز د چنیی وضیعیت تییزیط هطلیوی یییز زلی مونهی ا هیمیییان وزسی ط لیانی هآ فیییزه هی تیا و نایو آیییا )1 al.,.)hosseini et د هقایسیه ییا زسیتانهیا تاال کشو تیزیط آب و هیوزی زسیتان آذ یایجیان- تیق تا زاود یا تیزیط جو زستان گلستان یکسیان تیو یاتا و زی تشایه زقلیا دو زستان ه توزنا دلیل ییی تقییبا ییزیی فاسیولوزیس د ییی دزمهیا زسیتان- ها آذ یایجانتیق و گلستان یاتا. زغل زوتقاد یی زیی زسیت کیه گاوهیا ییالغ د ییزیی فاسیو هااتیکا هقاوهت کس ه کننا و یه هایی 4/6 د صا 3/1 د صا و / د صا ولت زی گاوها یهوییژ زهیان کیه آلیودگ ییه تیکل 1

9 دوره 1 شماره پیاپی 3 تابستان 31 آسیبشناسی درمانگاهی دامپزشکی تحتد هانگاه وجود دز د هایشه ییز د هان نادییا گیفته هی تیونا 1973( Doyle, )Doyle, 197; ولی هطالعات نشان دزد زنا که گاوها دز ز آلودگ طبیعی و همه د ییزیی آلودگ تجیی زسیاستیی زز گاوهیا سال هستنا 199( Dalton,.)Cleary et al., 1996; د تأییا زظما زت فیوق هطالعیات ز تبیا زفیمزیش هییمزن فاسیولوزیس د گاوها ز یا زفمزیش س آنما نشان دزد - زنیا ( al., Baldock and Arthur, 19; Hosseini et 1(. یافتهها ها نیم تیا زیاود ییا زفیمزیش تییو فاسیولوزیس د گاوها هایز ییا زفیمزیش سی هطایقیت دز د. زز د یی س تیو و تات فاسیولوزیس زییوزن د زسییتانهییا آذ یایجییانتیییق خیزسییان ضییو خوزستان فا س هازنیا زن و هیکیم هشیخص تیا زست که /3 د صا زز کباها گوسفنازن و / د صا کباها گاوزن صیفا آلود یه فاسییو هااتیکیا یودنیا )هحیاه زسیکوه و هاکیا زن 64(. هی چنیی د یی س تیو تیهاتودها کبیا گوسیفنازن د هنطقیۀ تاالغیب زییزن زز 9 کبا یاز س تا آنمیا آلیود ییه فاسییو هااتیکیا یودنیا ( 1/3 د صا Movassagh al.,.)ghazani et زگی چیه نیو هطالعیۀ زاضیی تباهت یا هطالعات قبل ناز د ول نتای زی هطالعیات تیو فاسیولوزیس ز هی چنا یا د صاها هتفیاوت د یی دزمها زستان آذ یایجانتیق یه زثبات ه یه نظی ه سیانا و سا ولت زی تناقض د نتیای هطالعیات ییه نو هطالعه زهان و تیوۀ ناونهییدز هییو هی تیود. یناییزی هطالعات هشایم یا وایت هتغییها دخیل د صحت نتای ییز ییان آنچه یه وزقعییت نمدییك زسیت تود. پیشنماد ه طبق زظما نظی هاس-کوها و هاکا زن د سیال هتاسییکی نمایتیا د آلیود سیاز هیمییان نمیای زنتخای وال نا کنا و زی نشان ه دها که فلوکهیا یا هنشأ هیمیانها هخمن ثیانو )هثیل تیكسیا هیا و ولفخوز زن وزش ) نیم هاان خطیزت ییالقوۀ هوجیود د هخازن زصل )گاو و گوسفنا( ز دز ز هسیتنا Mas-( al.,.)coma et یناییزی والو یی تكسیایان )ییا جاعیت ییش زز 1 طبق سیتاا أس د زستان آذ یایجانتیق پاییم 646 هیکم آهیا زیییزن( آلیودگ ولیییفخیییوز زن وزشییی زییییات وزیییش زسیییتان آذ یایجانتیق یا گونهها فاسیو ه توزنا نقیش هیی چنا زناک د زنتشا فاسیولوزیس د یی دزمها زسیتان دزتته یاتا و زی هم نیم یایست د یی س ها نظی قیز گیید. ها یعیا نتای هطالعۀ زاضی نشان دزد کیه فاسییولوزیس د ییی ی دزمهیی ا د هنییاطق هیی و د هطالعیی ۀ زسیی تان آذ یایجانتیق وجود دز د. یناییزی یی س ها ییشیتی ییز کشف زوزیا پنمان زز هنظی ولای و د هیانهیا هنظ دزمها یا دز وها ضا زنگل هؤثی یییز پیشیگیی زز فاسیولوزیس ضیو یهنظی ه سپاسگزاری سنا. زز هعاونییت پژوهشیی دزنشییکاۀ دزهامتییک دزنشگا تبییم و نیم زز هعاونت پژوهش دزنشیگا تبیییم یه خاطی هساوات د تأهی زوتبا هال و زهکانات هو د نیاز د یه ثای سیان زی پیوژ که قسات زز پایان ناهۀ کا تناسی ز تیا زنگیلتناسی دزهامتیک ییه تیاا ۀ 96/1 /د ه یاتا تشکی و قا دزن ه تود. 1

10 بررسی کوپرولوژیک فاسیولوزیس نشخوارکنندگان در... عباس ایمانی باران و حبیب چراغی سرای زساله. و منابع گوتتخوز زن تكسا نجبی یماد ش. )616(. وشها آزهایشگاه تشخیص ییاا ها پیناگان زیوزنات آزهایشگاه هیا کیهی نشیخوز کنناگان گیزز و زنسان. چاپ زول زنتشیا زت نیو یخش تمییزن.3. وزوظ و. جعفی ق. زییزن صفحه زسین س. ضیاه ز. و کیهی.. )616(. هطالعیۀ زپییاهیولوژ زستان کیهانشا. هجلۀ دزنشکاۀ دزهامتک دزنشگا تمیزن دو ۀ 4 تاا فاسییولوزیس د 6 صفحات.-3. پیو ولی. آخونیا. جیاز ف. زجیاز ل. و جلیلی ز. )649(. توزنانیا سیهایهگذز آذ یایجانتیق. نویت زول ناتی زدز صفحات و دز زی زقتصاد کل زهو آذ یایجیانتییق هیا و همییتهیا تبیییم زیییزن.4-43 هحیاه زسیکوه م. دلیای کنی م. )64(. هییمزن تییو و تیات آلیودگ ییه 611 تا 614. دو هاهناهه فییض سیال تیانمده تیاا 6. فیوزنیا هقیام م. و فاسیولوزیس دزه د تش زستان زییزن ط سالها )36 صفحات.9-3 Abou Elhakam, H.M.A., Bauomy, I.R., El Deeb, S.O. and El Amir, A.M. (13). Immunodiagnosis of fascioliasis using sandwich enzyme linked immunosorbent assay for detection of Fasciola gigantica paramyosin antigen. Tropical Parasitology, 3(1): 44-. Ashrafi, K., Valero, M.A., Panova, M., Periago, M.V., Massoud, J. and Mas-Coma, S. (6). Phenotypic analysis of adults of Fasciola hepatica, Fasciola gigantica and intermediate forms from the endemic region of Gilan, Iran. Parasitology International, (): Baldock, F.C. and Arthur, R.J. (19). A survey of fascioliasis in beef cattle killed at abattoirs in southern Queensland. Austria Veterinary Journal, 6: Cleary, D., Torgerson, P. and Mulcahu, G. (1996). Immune response of chronically infection adult to Fasciola hepatica. Veterinary Parasitology, 6: 71-. Dalton, J.P. (199). Fasciolosis. CAB Publishing, pp: Doyle, J.P. (197). Evidence of an acquired resistance in calves to single experiments infections with Fasciola hepatica. Research in Veterinary Sciences, 13: Doyle, J.P. (1973). The relationship between the duration of the primary infection and the subsequent development of an acquired resistance to experimental infections with Fasciola hepatica. Research in Veterinary Sciences, 14: Eslami, A., Hosseini, S.H. and Meshgi, B. (9). Animal Fasciolosis in North of Iran. Iranian Journal of Public Health, 3(4): Garedaghi, Y. and Khakpour, M. (1). Molecular differentiation of sheep and cattle isolates of Fasciola hepatica using RAPD-PCR. Archives of Razi Institute, 67(): Gordona, D.K., Zadoksa, R.N., Stevensonc, H., Sargisonb, N.D. and Skuce, P.J. (1). On farm evaluation of the coproantigen ELISA and coproantigen reduction test in Scottish sheep naturally infected with Fasciola hepatica. Veterinary Parasitology, 17: )پیاپ 3

11 دوره 1 شماره پیاپی 3 تابستان 31 آسیبشناسی درمانگاهی دامپزشکی Hosseini, S.H., Jelokhani, M., Bahonar, A.R. and Eslami, A. (1). Cattle fascioliasis in Gilan province, Iran. Iranian Journal of Veterinary Medicine, 4(1): 7-6. Hosseini, S.H., Meshgi, B., Abbassi, A. and Eslami, A. (1). Animal fascioliasis in coastal regions of the Caspian Sea, Iran (6-7). Iranian Journal of Veterinary Research, Shiraz University, 13(1): Mahami-Oskouei, M., Dalimi, A., Forouzandeh-Moghadam, M. and Rokni, M.B. (11). Molecular Identification and Differentiation of Fasciola Isolates Using PCR- RFLP Method Based on Internal Transcribed Spacer (ITS1,.S rdna, ITS). Iranian Journal of Parasitology, 6(3): 3-4. Mas-Coma, S., Bargues, M.D. and Valero, M.A. (). Fasciolosis and other plant-borne trematode zoonoses. International Journal of Parasitology, 3: Massoud, J. (3). Present status of fascioliasis in Iran. World Health Organization, Manila, Mimeogr. Report No. SCH/SG/93/WP19. Moghadam, A.S., Massoud, J., Mahmoodi, M., Mahvi, A.H., Periago, M.V., Artigas, P., et al. (4). Human and animal fascioliasis in Mazandaran province, northern Iran. Parasitology Research, 94: Movassagh Ghazani, M.H., Valilou, M.R., Ahmadzadeh, A.R., Karami, A.R. and Zirak, Kh. (). The prevalence of sheep liver trematodes in the Northwest region of iran. Turkey Journal of Veterinary Animal Science, 3(4): Sarkari, B., Ghobakhloo, N., Moshfea, A.A. and Eilami, O. (1). Seroprevalence of Human Fasciolosis in a New-Emerging Focus of Fasciolosis in Yasuj District, Southwest of Iran. Iranian Journal of Parasitology, 7(): 1-. Shahbazi, A., Akbarimoghaddam, M., Izadi, S., Ghazanchaii, A., Jalali, N. and Bazmani, A. (11). Identification and Genetic Variation of Fasciola Species from Tabriz, North-Western Iran. Iranian Journal of Parasitology, 6(3): -9. Shahzad, W., Mehmood, K., Munir, R., Aslam, W., Ijaz, M., Ahmad, R., et al. (1). Prevalence and Molecular Diagnosis of Fasciola hepatica in Sheep and Goats in Different Districts of Punjab, Pakistan. Pakistan Veterinary Journal, 3(4):

12

13 Veterinary Clinical Pathology, Vol. 1, No 3, Summer 16 Coprologic survey on ruminant's fasciolosis in east Azerbaijan province during 14-1 Imani Baran, A. 1 *, Cheraghi Saray, H. 1- Assistant Professor, Department of Pathobiology, Veterinary Faculty, University of Tabriz, Tabriz, Iran. - M.S. Student in Veterinary Parasitology, Department of Pathobiology, Veterinary Faculty, University of Tabriz, Tabriz, Iran. * Corresponding author s a.imani@tabrizu.ac.ir (Received: 1/1/1 Accepted: 16/6/3) Abstract Fasciolosis is a zoonotic disease of humans and animals causing health problems and great economic losses in different parts of the world including Iran. Fasciola hepatica and Fasciola gigantica are well-known agents for fasciolosis. Due to health and economic implications of this disease and the lack of field studies on fasciolosis in living ruminants of East Azerbaijan, the current study was carried out to determine fasciolosis status in living ruminants from different regions of East Azerbaijan province based on coprologic method for the first time. For this purpose, a total of 1 fecal samples (17 from sheep and 3 from cattle) were collected and examined under light microscope. The microscopic findings showed that of all the samples, 6 (3.4%) from sheep and 1 (4.3%) from cattle were infected with Fasciola spp. eggs. A total of 7 (3.%) fecal samples were infected by fasciola eggs. Geographically, the highest percentage of infection in cattle and sheep were observed in the northern regions of province with 6.14% and.1% respectively. In terms of age the infection rates in cattle under and over years were 3.1% (4.1) and 4/% (6.1) respectively whereas those for sheep were 4.3% (41.937) and.49% (1.4). The results indicated presence of fasciolosis amongst ruminants of the province necessitating further studies to detect the unknown aspects of disease and regular antiparasitic treatments for its prevention. Key words: Fasciolosis, Coprologic, Ruminants, East Azerbaijan. 1